Hoogbegaafdheid en dyslexie

Kinderen met hoogbegaafdheid en dyslexie hoeven lang niet altijd tot de slechtste lezers of spellers in hun groep te horen. Zij hebben ruime compensatiemogelijkheden. De lees- en/of spellingproblemen die zij ervaren komen meestal pas naar voren in de hogere groepen van de basisschool. Dan moet er meer gelezen worden. Door uitgebreid onderzoek kan duidelijk worden of er mogelijk sprake is van dyslexie.

Ook slimme kinderen kunnen leerproblemen ervaren, zoals dyslexie. Het gebeurt maar al te vaak dat zij in de klas niet opvallen, omdat ze bij technisch lezen of spelling nog redelijke resultaten behalen. Hoogbegaafde kinderen zijn vaak sterker op het gebied van het visueel-korte termijngeheugen, waardoor ze kunnen compenseren bij grammatica. Door hun mondelinge vaardigheden kunnen ze vaak ook moeilijke woorden en begrippen hanteren, maar als het op papier gezet moet worden ontstaan er problemen. Uiteindelijk kan dit er toe leiden dat ze zich beperken tot het schrijven van korte teksten, met veel eenvoudiger woorden dan ze eigenlijk zouden willen gebruiken. Bij het lezen kunnen deze kinderen nog vaak steunen op hun grote woordenschat en op hun kennis van de wereld.

In principe gelden voor kinderen met hoogbegaafdheid bij het vaststellen van dyslexie dezelfde criteria als bij andere kinderen. Uitgebreid onderzoek tijdens de basisschoolperiode kan vaak wel duidelijk maken dat er signalen zijn van dyslexie, waardoor duidelijk wordt welke last of hinder een kind daarbij ervaart.  

Doordat kinderen met hoogbegaafdheid en dyslexie vaak goed kunnen compenseren vallen ze minder op, ook al worden ze -gezien hun mogelijkheden- ernstig belemmerd door lees- of spellingproblemen. In de bovenbouw kan hierdoor hun werktempo omlaag gaan. Ook kan er sprake zijn van minder concentratie en motivatie om te leren. Veel hoogbegaafde kinderen met dyslexie lopen pas vast in het voortgezet onderwijs, met meerdere vakken en vreemde talen. Hierdoor is er een risico dat ze afstromen naar een lager type onderwijs, dat qua intelligentie niet bij hen past. Bij tijdige onderkenning kan dit worden voorkomen.